MAKALELER

Vergi İdaresi artık vergi tahsilatını özendirici düzenlemelere gidiyor. İdare ile mükellefin vergi ve cezalarda anlaşmasını sağlayan Uzlaşma müessesine yeni bir düzenleme ve indirim getiriliyor. Mevcut haliyle genelde vergi incelemesi sonucu ortaya çıkan ilave vergi ve ceza tarhiyatlarına, tarhiyat öncesi veya sonrasında uzlaşma imkanı sağlanmakta, uzlaşmanın vaki olması halinde ise vergi ve cezalar kesinleşmekte. Uzlaşmanın vaki olması halinde kesinleşen vergi ve ceza tutarlarının ödenip ödenmemesi uzlaşma sonucu ortaya çıkan tutarları etkilememekte. Kısaca mevcut uzlaşmaya ilişkin düzenleme tarhiyatı kısa sürede kesinleştirme amacını taşımakla birlikte vergi dairesinin alacağını tahsil etmesine yönelik bir düzenleme taşımamakta.

Vergi Usul Kanununun Ek 8’inci maddesinde uzlaşma sonucu kesinleşen vergi ve cezaların uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içerinde ödenmesine ilişkin düzenleme yer almakta. Ancak ödemenin yapılmaması halinde uzlaşma sonucu belirlenen tutarda herhangi bir değişiklik olmamakta. Ödenmemesi halinde ise kesinleşen vergi dairesi alacaklarına aylık gecikme faizi oranı uygulanmakta kesinleşen vergi ve ceza asıl tutarlar aynen kalmakta. Uzlaşılan vergi ve cezaların vergi mükellefi veya sorumluları tarafından ödenmemesi halinde de uzlaşılan tutarlar değişmemekte veya zamanında ödenmesi halinde de herhangi bir indirim veya avantaj sunulmamakta. Yani mevcut uzlaşmaya ilişkin düzenleme vergi mükellef veya sorumlularının kesinleşen vergi borçlarını belirlene kanuni süresinde ödenmesi konusunda bir avantaj sunmamakta.

Yeni düzenleme ne getiriyor?

Bugünlerde TBMM de görüşülmekte olan Kanun Teklifinde yer alan bir kısım mükellef lehine düzenlemelere belirlenen vadesinde ödenmesi haline ilave indirimlerin yapılması öngörülmekte.

Vergi ve cezaların Uzlaşma ile sonuçlanması halinde ödemeye ilişkin yeni bir düzenleme getirilmekte.

“Uzlaşmanın vaki olması durumunda, üzerinde uzlaşılan vergiyi veya vergi farkını ve vergi ziyaı cezasının yüzde yetmiş beşini bu Kanunun ek 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan ödeme süreleri içinde öderse üzerinde uzlaşılan cezanın yüzde yirmi beşi, indirilir”

Vergi Usul Kanununun Ek 8 inci maddesinde ;

“Uzlaşma konusu yapılan vergi ve cezalar;

1.Uzlaşma vaki olduğu takdirde, uzlaşma tutanağı vergi ve cezaların ödeme zamanlarından önce ilgiliye tebliğ edilmişse kanuni ödeme zamanlarında; ödeme zamanları kısmen veya tamamen geçtikten sonra tebliğ edilmişse ödeme süreleri geçmiş olanlar uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir.”

Bir ay içinde ödeyene cezalar da yüzde yirmi beş ilave indirim;

Uzlaşma hem idare hem de mükellef için çoğu zaman avantajlar sağlamakta. İdare ihtilaf konusu olarak yargıya intikal edecek bir tarhiyat için yıllarca beklemekte nihayetinde kazanılsa bile tarhiyatın kesinleşmesi yıllar sonra olmakta. Ayrıca yargıda tarhiyatın kaldırılması ihtimali halinde hiçbir gelir elde edememe olasılığı da var. Diğer taraf olan vergi mükellefi veya sorumlusu açısından da vergi ve ceza tarhiyatları için yıllarca sürecek dava aşaması ile ilgilenilmesi , vergi davasını kaybetme endişesi ve kaybedilmesi halinde kesinleşecek yüksek tutarda olan yani herhangi bir indirim olmayacak vergi ve cezanın kesinleşecek olması nedeniyle uzlaşma yolu çoğu zaman tercih edilmekte, en azından vaki olmasa bile uzlaşma talep edilmekte.

Henüz yayımlanmamakla birlikte Kanun teklifinde yer alan düzenleme ile uzlaşma konusu yapılan vergi ve cezalar da uzlaşma vaki olduğu takdirde uzlaşılan vergi aslı ile vergi ziyaı toplamının % 75’inin uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenmesi halinde ilave olarak uzlaşılan ceza tutarları üzerinden % 25 oranında bir indirim daha yapılması öngörülmekte. Bu durumda uzlaşmanın vaki olması halinde vergi ve cezalarda yapılan indirime ilave olarak cezalarda bir indirim daha yapılacak. Ancak bu ilave indirim sadece cezalarda yapılacak. Uzlaşılan vergi asıllarında ise herhangi bir ilave indirim söz konusu değil.

Bir ay içinde ödeme yoksa ilave indirim de yok!

Kanunda yer alan sürede yani uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içerinde uzlaşılan vergi ve cezaların ödenmemesi veya % 75’lik tutarın daha altında bir tutar ödenmesi halinde bu indirimden faydalanma imkanı olmayacak. Kanunda yer alan bir aylık ödeme süresinde ödeme yapılmaması halinde uzlaşılan vergi ve cezalar yine kesinleşmekte ancak cezalarda % 25’lik indirim imkânı ortadan kalkmaktadır.

İsmail KÖKBULUT

Yeminli Mali Müşavir