MAKALELER

27 Mart 2017 tarihine kadar 2016 yılı gelirleri için geçek kişiler gelir vergisi beyanında bulunmak durumunda. Ticari, zirai ve mesleki kazançlar gibi defter tutma zorunda bulunan mükelleflerin mali müşavirlik hizmeti aldıkları dikkate alınırsa bu grup dışında olanlar açısından durum daha da önemli. Çünkü yılda sadece bir kez beyanname veriliyor.

Yılda bir kez

Bayram namazı bile yılda iki defa olmasına rağmen çok sık kılınmadığı için her defasında tarif ediliyor. Yılda bir kez verilen özellikle kira geliri olan gerçek kişi şahısların beyannamelerini zamanında ve doğru vermeleri önemli ve tarife muhtaç! Bu konuda Maliye Bakanlığı’nın son yıllardaki çalışma ve gayretlerini takdir etmek gerekir.

Tahsil edilen tutarları kontrol edin

2016 yılı konut veya işyeri olarak taşınmazlarından elde ettikleri kira gelirlerini banka hesaplarından da kontrol etmek suretiyle hesaplamakta fayda var.

Zaten işyeri için zorunlu olmakla birlikte konutlardan elde edilen kiralarda da belirli tutarın üzerindeki tutarların banka veya benzeri yerlerden tahsil edilmesi gerekiyor.

Beyanname vermeden önce konut kiraları ile işyeri kiralarına ilişkin brüt kira bedellerinin hesaplanması gerekir. Konut olarak elde edilen kira gelirleri çoğu zaman tevkifata tabi olmadığı için tahsil edilen tutarları brüt kabul etmek yeterli olacak.

İşyeri kiralarında brüt kira hesabı

İşyeri olarak kiraya verilen veya konut vs. olmasına rağmen şirketlere kiraya verilen konutlardan tahsil edilen kiralar net tutarlar. Yani brüt kira tutarlarından % 20 tevkifat yapıldıktan sonraki tutarlar. Bu durumda tevkifat öncesi brüt tutarın bulunması gerekir. Pratik olması için tahsil edilen net kirayı 1,25 ile çarparsanız işyeri kirasının brüt tutarını bulmuş olursunuz.

Örnek olması açısından her ay net 3.000.-TL, yıllık 36.000.-TL net kira geliri olan bir kişinin brüt kira geliri yıllık (36.000 x 1,25=) 45.000.-TL’dir. Aradaki fark olan (45.000-36.000=) 9.000.-TL tevkifat olarak vergi dairesine yatırılan bir açıdan peşin vergi.

Yazılı tevkifat listesi isteyin

İşyeri olarak kiraya verilen taşınmazlardan elde edilen kiralardan yapılan tevkifatların beyan edilip edilmediğine ilişkin kiracıdan bir yazı istenmekte fayda var. İlgili yazıda kiraların brüt tutarları ve beyan edilen % 20’lik tevkifatın belirtilmesi yeterli. Nihayetinde tevkifat yapılarak kesilen vergi sizin adınıza vergi dairesine yatırılan vergi. Bu vergi peşin ödenen vergi olarak hesaplanacak vergiden mahsup edilebilecek hatta iade çıkması halinde vergi dairesinden geri alınabilecek. Unutmayın vergi dairesi kayıtları bu verginin beyan edilip edilmediğini kontrol ediyor.

İade çıkarsa? Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olmayın!

Tevkifat tutarının hesaplanan vergiden fazla olması halinde iade çıkmakta. İade çıkması durumunda vergi dairesi kısa bir inceleme ile iade tutarını size ödeyecektir. Ancak çoğu zaman vergi dairesi sizden kira sözleşmesini ve kira sözleşmesine ilişkin damga vergisinin ödeme makbuzunu isteyebilir. Bu nedenle yapılacak kira sözleşmelerinin yazılı olması ve hesaplanacak damga vergisinin de ödenmiş olması gerekir. Damga vergisini her iki tarafta ödeyebilir. Bir tarafın ödemesi diğer tarafın yükümlülüğünü kaldırır. Ancak sizin iade isteyen kişi olarak vergi dairesine kira sözleşmesine ilişkin damga vergisinin ödendiğini ispatlamanız gerekir. Çok eski tarihli yapılan kira sözleşmeleri olsa dahi damga vergisini ödediğinizi veya ödendiğini belgelemeniz gerekir. Aksi halde kira sözleşmesinin başlangıç tarihinden itibaren damga vergisi ile gecikme faizlerini ödemek zorunda kalabilirsiniz.

Eğitim ve sağlık giderlerini indirim hakkınızı unutmayın

Gelir vergisi kanunun indirim hakkı tanıdığı bir kısım harcamaları indirim konusunu yapabileceğinizi unutmayın. Başta kendinize, eş ve çocuklarınıza ilişkin eğitim ve sağlık harcamaları olmak üzere bir kısım harcamaları beyanname üzerinden indirmek suretiyle daha az gelir vergisi ödeyebilirsiniz.

İsmail KÖKBULUT

Yeminli Mali Müşavir