DÖVİZ BORCU OLAN VERGİDE KAZANÇLI
31.03.2017 tarihi ilk üç aylık geçici vergi hesabının son günü.
Geçici vergi dönemlerinin son günlerinin özelliği işletme varlık ve borçlarında yer alan tutarların bu tarih itibariyle Vergi usul kanununda belirlenen usullerde değerleme yapılacağı gün olması.
Bir çok işletmenin borçları, alacakları, banka kredi borçları döviz mevduatları gibi aktif ve pasifte döviz cinsinden yer alan bir çok kalemin değerlemesi son günde Merkez Bankası Döviz alış kurları üzerinden yapılmakta.
En son aktif ve pasiflerinde yer alan bu tür kıymetlerin değerlemesi 31.12. 2016 tarihinde yapılmıştı. Bu kıymetlerden halen aktif ve pasifte yer almaya devam eden borç ve alacaklar varsa şimdi bu değerleme 31.03.2017 tarihli Merkez Bankası Döviz alış kurları üzerinden yapılacak.
Borcu olan daha az vergi ödeyecek
İşletmelerin döviz cinsinden borçları mal ve hizmet alımı yaptığı işletmelere olabileceği gibi banka gibi kredi kuruluşlarına da olabilir. Vadesi gelmediği halde işletmenin dolar cinsinden borcu olarak görünen bu tutarlar en son değerleme tarihindeki kura göre artması TL cinsinden borcunu artırmakta. Bu artış sonucu oluşan kur farkları işletmelerin giderlerine kaydedildiği için üzerinden geçici vergi hesaplanacak dönem kârı azalacak ve daha az geçici vergi ödeyecekler.
Örneğin; 31.12.2016 tarihinde 1 milyon ABD Doları borcu olan bir işletmenin bu borcu halen ödenmemiş olsun. Bu borç için en son değerleme yapıldığı gün olan
31.12.2016 tarihli kura göre TL karşılığı borcu (1.000.000 $ x 3,5192=) 3.519.200.-TL iken,
31.03.2017 tarihli kura göre TL karşılığı borcu (1.000.000 $ x 3,6362=) 3.636.200.-TL olmakta.
Bu iki tarihli değerlemeden kaynaklı olan kur farkı tutarı olan (3.636.200 – 3.519.200=) 117.000.-TL’lik tutar geçici vergi hesaplarında gider olarak dikkate alınacak ve (117.000 x % 20=) 23.400.-TL daha az vergi ödeyecek.
Ancak geçici vergi dönem sonlarında bu kurlar sonucu hesaplanan vergi nihai vergi değil. Borcun ödendiği tarih veya bir sonraki geçici vergi dönem sonundaki kurların durumuna göre bu kazanç kayba da dönüşebilir.
İsmail KÖKBULUT
Yeminli Mali Müşavir
